آداب و رسوم کرمانی ها درایام محرم
به گزارش وبلاگ فناوری های نو، بافرارسیدن ماه محرم،در استان کرمان هم همانند دیگر نقاط کشور، شهرها در نوای طبل ها،سنج ها، زنجیرها و در اخلاص دست هایی که از سر غم به سینه ها می کوبند جانی دوباره می گیرند و کرمانی ها آداب و رسوم خاص خود در این ماه عزا را برگزار می کنند.
به گزارش وبلاگ فناوری های نو کرمان ؛امسال هم اگر چه به دلیل شیوع بیماری کرونا همانند سال گذشته مرنام عزاداری اباعبدالله حسین (ع)،با رعایت محدودیت ها و پروتکل های بهداشتی درحال برگزاری است،اما آداب ورسوم و آیین های ویژه کرمانی ها که مختص ماه محرم فراموش نشده و سعی می شود با تغییراتی برخی از این آداب و رسوم در نقاط مختلف این استان برگزارشود.
با فرارسیدن ماه محرم فضای استان کرمان همانند دیگر نقاط ایران ماتم زده است و از چند روز قبل از آغاز این ماه پارچه ها و بیرق های سیاه بر سردر مغازه ها،خانه ها و در و دیوارشهرها نصب می شود و مردم هم باحضور در دسته جات عزاداری سینه زنی و زنجیرزنی، مرنام تعزیه و برگزاری مرنام و آداب و رسوم خاص خود، اخلاص و ارادتشان را به خاندان عصمت و طهارت ابراز می دارند.
در مکان های مذهبی و گوشه و کنار شهرها اشخاص مختلف اقدام به برپایی مجالس روضه خوانی و زیارت عاشورا می کنند و در مبادی ورودی هر محله یا جلوی مغازه ها و منازل بشکه های شربت و آب به وسیله ارادتمندان به اباعبدالله قرار داده می شود تا به یاد لب های تشنه یگانه مظلوم عالم از عابران پذیرایی شود.
پخت عاشوری
در بیشتر شهرها و روستاهای کرمان مرسوم است که از اول تا هفتم ماه محرم آش بلغور و شله زردی به نام عاشوری به یاد فوت یکی از افراد هر خانواده یا طایفه پخته و در بین مردم و همسایه ها توزیع می شود.
انتخاب روز و زمان پخت عاشوری همگی به مدت زمان فوت عزیز از دست رفته بستگی دارد،به گونه ای که اگر از فوت وی،مدت کوتاهی گذشته باشد، عاشوری در روزهای اول محرم پخته می شود و اگر از زمان درگذشت وی مدت طولانی گذشته باشد پخت و توزیع عاشوری را در ایام بعد هم جایز می دانند.
آبگوشت امام حسینی
پخت آبگوشت حسینی برای پذیرایی از عزاداران امام حسین(ع) از دیگر آداب و رسوم مردم کرمان در ماه محرم است.
این آبگوشت نذری که بوی بسیار مطبوعی دارد و فقط مخصوص استان کرمان است شامل: گوشت بره،حبوباتی از قبیل نخود و لوبیا،سبزیجات خشک شده از قبیل ترخون،شنبلیله و ادویه هایی از قبیل زردچوبه،دارچین، زعفران، فلفل، رب گوجه فرنگی،پیاز، تکه های خشک شده میوه جات و چربی گوشت گوسفند است که بعد از پخت به وسیله پیمانه هایی داخل ظروف مسی ریخته ودر بین شرکت کنند گان در مجالس عزاداری توزیع می شود.
آنها هم آبگوشت رابا نان محلی که مخصوص این روزها است مخلوط کرده ومی خورند و با بکاربردن کلمات التماس دعا و اجر شما با امام حسین (ع) محل برگزاری مرنام عزاداری را ترک می کنند.
در گذشته قبل از آغاز ماه محرم مردان و زنان کرمان حنا می بستند و در طول ایام این ماه برای آگاه کردن مردم از برگزاری مرنام عزاداری چاوشی می خواندند و در روستاها بوق مخصوصی به صدا درمی آمد.
از علم گردانی تاچهل منبرون
در ایام ماه محرم طی مرنامی به نام علم گردانی افراد معتمد هر محله علم هایی که از چوب و پارچه ساخته شده است را به درب منازل مردم می برند و نذورات آنها را برای برگزاری مرنام عزاداری جمع می کنند.
از دیگر رسوم مردم کرمان برگزاری مرنام چهل منبرون است که یکی از زیباترین و پر قدمت ترین رسوم کرمانی ها است که در شب های تاسوعا و عاشورا برگزار می شود.
در این مرنام شیفتگان خالص آل عبا با دردست داشتن شمع و معمولا با پاهای برهنه به چهل مجلس عزاداری،حسینیه یا مسجد سر می زنند و در هر یک از این مکان ها شمعی روشن می کنند.
همچنین در برخی از منطقه ها استان کرمان در روز سیزدهم ماه محرم مرنام(پرسه امام)اجرامی شودوگروهی به نام بنی اسد که صورت های خود را می پوشانند و بیل و کلنگ در دست دارند مرنام نمادین خاکسپاری شهدای کربلا را اجرا می کنند.
اجرای تعزیه خوانی
در ایام ماه محرم گروه های تعزیه خوانی کرمان با اجرای مجالس تعزیه گوشه ای از مصائبی که بر اباعبدالله الحسین(ع)،خاندان و یارانش گذشت را برای مردم عزادار به نمایش می گذارند.
مجالس تعزیه معمولا شب ها و در حسینیه ها و تکایا برگزار می شود که همراه با سینه زنی و نوحه خوانی است و عزاداران بر سفره اطعام حسینی پذیرایی می شوند.
شبیه خوانی یا شبیه گردانی هم از جمله مرنام خاص ماه محرم است که در روستاها و شهرهای استان کرمان برگزار می شود و صحنه های مهم وقایع روز عاشورا به وسیله بازیگران اجرا می شود.
سنگ زنی کوهبنانی ها
یکی دیگر از آیین های عزاداری در استان کرمان که پیشینه قدیمی دارد،سنت سنگ زنی روستای کهن شهرستان کوهبنان است.
این آیین در همایش سراسری ثبت آیین های عاشورایی سال 1391 کشور، به نام یک مرنام آیینی عاشورایی به ثبت ملی در فهرست میراث معنوی کشور رسیده است.
آیین سنگ زنی،حکایت سوگواری و عزاداری قوم بنی اسد است که پس از واقعه روز عاشورا وقتی به کربلا می رسندو با پیکرهای بی سر و پاره پاره امام حسین(ع)ویارانش روبرو می شوند،به نشانه عزاداری سنگ هایی را بر می دارند و به سر و صورت خود می زنند.
آیین سنگ زنی در روستای کهن با نوحه سرایی سوزناک و با رسم قدیمی همراه است،مردم هم نوا با دسته سنگ زنی،مرثیه سرایی کرده و اشک ماتم می ریزند.
حکمت قنام خانی - جام جم آنلاین کرمان
منبع: جام جم آنلاین