آثار سوگِ ناتمام در دوران کرونا می تواند اختلالات روانی ایجاد کند - وبلاگ فناوری های نو

به گزارش وبلاگ فناوری های نو، مدیر خدمات حمایتی مؤسسه محک با اشاره به تجربه این موسسه در همراهی و همدلی با خانواده هایی که بچه ها خود را از دست داده اند، درباره آثار سوگ ناتمام در دوران کرونا و راهکارهای برخورد با آن شرح داد.

به گزارش وبلاگ فناوری های نو به نقل از ایسنا، بهناز آسنگری در پاسخ به این سوال که شیوع بیماری کرونا، چطور به بروز پدیده ای به عنوان اختلال سوگ در جامعه دامن می زند؟ گفت: خسارت های ظاهری ملموس ترین پیامد در هنگام بروز بلایای طبیعی چون زمین لرزه، سیل و آتش سوزی هستند. بسیاری از آحاد مردم، سازمان های امدادی، مؤسسات مردم نهاد و خیریه ها نیز برای جبران همین خسارت های ظاهری که البته بسیار مهم نیز هستند به یاری افراد آسیب دیده می شتابند. حتی در بسیاری از موارد مشاهده می کنیم که متخصصان روان شناس نیز در مراحل وقوع آسیب روانی یا برای جلوگیری از آن وارد عمل می شوند و مداخلات مؤثری را شکل می دهند.

وی ادامه داد: در پاندمی کرونا بیشتر تیم های مردمی و داوطلب بر رعایت اصول بهداشتی و تأمین نیازهای بیمارستانی بوده و در فاز بعدی نیز بر مسأله یاری معیشتی خانواده های آسیب دیده در بحران مالی کرونا گام برداشتند. ولی متأسفانه آنچه که ممکن است کمتر به آن توجه گردد، ضرورت مداخلات تخصصی در بدو حادثه و بازسازی روانی آسیب دیدگان در زمان شیوع این بیماری است. یکی از شایع ترین اختلالات برای بازماندگان بعد از بروز بلایای طبیعی که دامنه اثرات آن کم شباهت با شیوع بیماری کرونا در جامعه نیست، اختلال سوگ است. اختلال سوگ در ساده ترین معنی خود، زمانی به وجود می آید که افراد بنا به شرایطی نظیر خودکشی، مفقود شدن، حادثه رانندگی و ... نتوانند مراحل طبیعی که در نهایت به پذیرش این فقدان یاری می نماید را طی نمایند.

آسنگری اضافه کرد: همزمان با بیماری کرونا هم متأسفانه افرادی که عزیزان خود را به علت این بیماری یا هر علت دیگری از دست دادند به دلیل عدم امکان برگزاری مراسم خاکسپاری و عزاداری که تأثیر به سزایی در تخلیه روانی و پذیرش مرگ دارد، محروم بودند. به همین دلیل است که معتقد هستیم برای روبرو با اثرات مخرب و در پاره ای مواقع اثرات غیر قابل جبران پدیده اختلال سوگ باید به بازسازی روانی افراد آسیب دیده پرداخت.

وی با بیان اینکه پذیرش مرگ اطرافیان ذاتا برای انسان سخت و دردناک است، اضافه کرد: بنابراین در تمام اعصار انسان از روبرو شدن با واقعیت مرگ و ناتوانی خود در مقابل کنترل آن فرار نموده، اما واقعیت اینجاست که مرگ بدون اینکه از ما سوالی بپرسد به سراغ ما می آید، چه در بستر بیماری، چه با بلایا و چه با تصادف و غیره؛ در حال حاضر نیز مرگ با ویروسی به نام کرونا خود را نشان داده است.

آسنگری ادامه داد: حمایت، همبستگی و همدلی که در مراسم سوگواری از اطرافیان می گیریم آنچنان مهم و لازم است که به ما در عبور از مرحله اولیه سوگ یعنی گذار از انکار یاری می نماید. مراحل خاکسپاری و تشییع یاری می نماید بپذیریم که عزیزمان دیگر نیست. در خاکسپاری به راحتی و به کفایت گریه و از عزیزمان خداحافظی می کنیم. با حمایتی که از اطرافیان دریافت می گردد کم کم نیروی از دست رفته خود را بازیافته و به زندگی باز می گردیم. در این روزها عدم برگزاری این مراسم به سوگ ناتمام برای بازماندگان می انجامد و اختلال سوگ را پدید می آورد. بنابراین شیوع این اختلال می تواند در این دوران افزایش چشم گیر داشته باشد؛ در حالیکه شاید اصلا دیده نگردد و به اهمیت آن واقف نباشیم.

وی با بیان اینکه دانشمندانی مانند ملینا اسمیت معتقدند که مهم ترین عامل برای التیام سوگواری، حمایت دیگران است و توصیه می گردد که حتی چنانچه فرد اغلب عادت به ابراز احساسات و عواطف خود با دیگران ندارد، مهم است تا درباره مصیبت پیش آمده و احساسات خود صحبت کند و آنها را در خود نریزد، گفت: مهمترین کاری که شما به عنوان یک دوست می توانید انجام دهید آن است که فقط در کنار فرد سوگوار بمانید. حال که امکان حضور در کنار یکدیگر کمتر شده است بهتر است با استفاده از ابزارهای موجود در فضای مجازی بودن و همدلی با عزیزانمان را امکانپذیر کنیم. ممکن است دقیقاً ندانید چه بگویید یا چه کاری انجام دهید، این چندان مهم نیست. اجازه ندهید این احساسات مانع حضور (مجازی و تلفنی) شما در کنار فرد سوگوار گردد. حمایت شما در این دوران بیش از هر زمان دیگری لازم است. مهم آن است که بدانید شما قرار نیست راهکاری برای مسائل او بیایید یا به سوال هایش پاسخ دهید این کار صرفا با یاری متخصصین این حوزه قابل انجام است. شما فقط باید گوش شنوایی برای او باشید، بدون آنکه بخواهید حضور خود را به وی تحمیل کنید. یادتان باشد هرگز غم و اندوه او را کوچک نشمارید و بگذارید در خصوص فقدانش با شما صحبت کند و اگر دوست داشت گریه کند. شما فقط باشید.

آسنگری درباره تجربه محک در این زمینه گفت: محک 29 سال است که در زمینه حمایت از بچه ها مبتلا به سرطان فعالیت می نماید و در این سال ها تجربه های بسیاری در زمینه روش های همراهی و همدلی با خانواده هایی دارد که بچه ها خود را از دست داده اند. از دست دادن فرزند برای خانواده ها غیرقابل باور و سخت است و محک در این جهت می داند که در غم نمی گردد تنها ماند. به همین دلیل این مؤسسه با یاری واحد روان شناسی و مددکاری اجتماعی، کمیته سوگ را تشکیل داده است. در این کمیته با توجه به اهمیت و ضرورت سوگ، از نظر تخصص روان شناختی به خانواده هایی که دچار فقدان فرزند خود شده اند یاری می گردد و کوشش دارد تا آنها بتوانند با کمترین آسیب روانی به زندگی خود ادامه دهند. در واقع زندگی خانواده ها با از دست دادن فرزند دچار ایستایی می گردد و دغدغه این کمیته این است که این خانواده ها به خط پایه زندگی قبل از فوت کودک خود که همان پویایی پس از فقدان است، برسند. امیدواریم در آینده با گسترش فعالیت هایمان در کمیته سوگ بیشتر از قبل بتوانیم به توانمندی خانواده ها پس از یک فقدان یاری کنیم.

بنابر اعلام روابط عمومی موسسه خیریه محک، وی اضافه کرد: محک بر اساس این تجربه که طی سال ها همراهی با بچه ها مبتلا به سرطان و خانواده های آن ها به دست آمده است، برای پاسخ به یکی از دغدغه های اساسی دنیا پس از کرونا که همان سوگِ ناتمام و اختلالات روحی ناشی از آن است به نوبه خود در جستجوی راهکار بوده که به زودی در این باره به اطلاع رسانی خواهد پرداخت تا همه جامعه بتوانند از آن استفاده نمایند.